Instytut Obywatelski prezentuje analizę pt. „Wiejskie budżety obywatelskie”. Jej autorami są Paulina Sobiesiak-Penszko (socjolog, analityk i kierownik Programu Demokracji i Społeczeństwa Obywatelskiego w Instytucie Spraw Publicznych) i Filip Pazderski (prawnik i socjolog, analityk w Programie Demokracji i Społeczeństwa Obywatelskiego Instytutu Spraw Publicznych).
Fragment analizy:
„Dzięki mechanizmowi funduszy sołeckich mieszkańcy zyskują wiążącą dla władz gminy możliwość decydowania o przestrzeni publicznej, o ważnych dla nich sprawach i problemach. Co więcej, w odróżnieniu od wielu innych narzędzi partycypacyjnych (takich jak na przykład konsultacje społeczne) możliwość realnego wpływania na procesy decyzyjne nie jest tu ograniczona do jakiegoś konkretnego etapu procesu decyzyjnego. W funduszach sołeckich mieszkańcy zarówno wskazują do realizacji istotne z ich punktu widzenia inicjatywy, opiniują i wypracowują wspólne dla sołectwa propozycje przedsięwzięć, jak i mogą brać udział w ich realizacji (jeśli tak zadecydują podczas zebrania wiejskiego) lub kontrolować ich wykonanie przez władze gminy. I tak naprawdę to proces decydowania, dyskusji o wspólnych lokalnych sprawach jest najważniejszy. Dzięki niemu bowiem w sołectwach ma szanse powstać publiczna przestrzeń dialogu i debaty o ważnych lokalnych sprawach, a dotychczasowe (często budzące wątpliwości, przede wszystkim co do przejrzystości) nieformalne kanały komunikowania się mieszkańców z władzami lokalnymi mogą zostać zastąpione otwartym dla wszystkich mieszkańców dialogiem.
Ponadto włączanie w ten sposób w sprawy wspólnoty możliwie dużej liczby jej mieszkańców jest doskonałym narzędziem edukacji obywatelskiej. Sprzyja uczeniu się wspólnego podejmowania decyzji i współpracy z innymi w ramach tego procesu. Wzmacnia też poczucie odpowiedzialności za wypracowane tą drogą rozwiązania i pozwala budować więź z miejscem zamieszkania, co z kolei może skutkować częstszym myśleniem o nim w kategoriach wspólnotowych zamiast w perspektywie partykularnych interesów.
Fundusz sołecki ma jednak także konkretny wymiar. Pozwala bowiem zaspokajać ważne, a często wcześniej niedostrzegane przez władze potrzeby mieszkańców, jak wyremontowanie chodnika, wyposażenie świetlicy wiejskiej czy budowa latarni.”
Wersja do pobrania: Wiejskie budżety obywatelskie
Zapraszamy do lektury!
Tekst pierwotnie opublikowany na stronach Instytutu Obywatelskiego w sierpniu 2014 roku.
